พระสยามเทวาธิราช สระแก้ว

     พระสยามเทวาธราช ตามประวัติเดิมสร้างขึ้นในรัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 8 ที่ทรงมีพระราชดำริว่าเมืองไทยนี้มีเหตุการณ์ที่เกือบจะต้องสูญเสียอิสระภาพหลายครั้ง แต่เผอิญให้มีเหตุที่รอดพ้นได้เสมอมาซึ่งน่าจะมีเทพยดาพระองค์ใดพระองค์หนึ่งคอยพิทักรักษาอยู่จึงสมควรที่จะทำรูปเทพยดาพระองค์นั้นขึ้นไว้เป็นที่สักการะบูชา จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้พระองค์เจ้าประดิษฐวรการ (หม่อมเจ้าราชกาลที่ 1) นายช่างเอกทรงปั้นรูปเทพยดาพระองค์นั้น เป็นรูปเทพยดาประดับยืนทรงเครื่องกษัตริยาธิราชฉลองพระองค์อย่างเครื่องเทพาลักษ์ มีมงกุฏเป็นเครื่องศิราภรณ์ พระหัตถ์ขวาทรงพระแสงขรรค์ พระหัตถ์ซ้ายยกขึ้นเจีบดัชนีเสมอพระอุระที่ขนาดความสูง 8 นิ้ว หล่อด้วยทองคำทั้งองค์ ทรงถวายพระนามว่า พระสามเทวาธิราช ประดิษฐานอยู่ในเรือนแก้ว ทำด้วยไม้จันทน์ ลักษณะแบบวิมารเก๋งจีนและเรือนแก้วเก๋งจีนนี้ ประดิษฐานอยู่ในพระวิมารทองสามมุข ตั้งอยู่เหนือลับแล บังพระทวาร เทวราชมเหศวร ตอนกลางพระที่นั่งไพศาลพักษิณ ในพระบรมมหาราชวัง โดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงถวายเครื่องสังเวย เป็นราชสักการะเป็นประจำทุกวันก่อนเวลาเพล เครื่องสังเวยประกอบด้วยข้าวสุกหนึ่งถ้วยเชิง หมูนึ่งหนึ่งชิ้น พร้อมด้วยน้ำพริกเผา ปลานึ่งหนึ่งชิ้น ขนมต้มแดง และขนมต้มขาว กล้วยน้ำหว้าหนึ่งหวี มะพร้าวอ่อนหนึ่งผล ผลไม้ตามฤดูกาลสองอย่าง น้ำสะอาดหนึ่งถ้วย ปัจจุบันกำนดให้มีพระราชพิธีบวงสรวงสักการะ พระสยามเทวาธิราช ในวันขึ้น 1 ค่ำเดือน 5 ของทุกปี ซึ่งถือว่าเป็นวันขึ้นปีใหม่ตามจันทคติแบบโบราณ สำหรับพระสยามเทวาธิราช องค์ที่ประดิษฐาน ณ อำเภออรัญประเทศ องค์นี้สร้างโดย พระครูอุทัย ธรรมธารีเจ้าอาวาสวัดผ่ามะไฟ จังหวัดปราจีนบุรี เมื่อพุทธศักราช 2518 ซึ่งขณะนั้น มีเหตุการณ์สู้รบตามแนวชายแดนด้านอำเภออรัญประเทศการศึกสงครามมีระยะเวลานานกว่า 7 ปี พระครูอุทัย ธรรมธารี จึงมอบองค์พระสยามเทวาธิราชจำรองนี้ให้กับจังหวัดปราจีนบุรีในขณะนั้น จังหวัดปราจีนบุรีได้พิจารณาเห็นควรอันเชิญมาประดิษฐาน ณ อำเภออรัญประเทศ เพื่อปกป้องคุ้มครองให้แก่ทหาร ตำรวจ พลเรือนและอาณาประชาราษฏร ให้พ้นจากภัยศึกสงคราม ซึ่งต่อมาจังหวัดปราจีนบุรีร่วมกับประชาชนผู้มีจิตศรทธาได้ร่วมกันสร้างมณฑป ขนาดความสูง 17.9 เมตรหันหน้าไปทางทิศตะวันออกโดยได้ประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม พุทธศักราช 2528 ต่อมาในปีพุทธศักราช 2550 อันเป็นปีมหามงคลที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมืพลอดุยเดชมหาราช ทรงเจริญพระชนพรรษาครบ 80 พรรษา โดยกองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ร่วมกับอำเภออรัญประเทศและเทศบาลเมืองอรัญญประเทศ ได้จัดทำโครงการบูรณะมณฑปที่ประดิษฐานพระสยามเทวาธิราชที่มีสภาพชำรุดทรุดโทรมตามกาลเวลาให้ดูสวยงามและเพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสดังกล่าวจึงได้เชิญชวนประชาชนทุกหมู่เหล่าผู้มีจิตศรัทธาร่วมบริจาคทรัพย์เพื่อบูรณะซ่อมแซมเป็นจำนวนเงิน 1,500,000 บาท (หนึ่งล้านห้าแสนบาทถ้วน) ทำการบูรณะตั้งแต่เดือนมิถุนายน พุทธศักราช 2550 แล้วเสร็จในเดือนพฤศจิกายน พุทธศักราชปี 2550 และมีพิธีสมโภชน์เฉลิมฉลองในเดือนธันวาคม พุทธศักราช 2550 ในปีเดียวกัน